Dậy thì là giai đoạn cơ thể phát triển mạnh mẽ nhất về mặt thể chất. Đây chính là thời điểm quyết định chiều cao của một người trong tương lai. Bên cạnh yếu tố di truyền, có nhiều phương pháp tăng chiều cao ở tuổi dậy thì mà bạn có thể áp dụng để phát triển chiều cao tối đa.
Những yếu tố ảnh hưởng đến chiều cao
Cấu trúc di truyền là yếu tố quyết định chiều cao của một người. Tuy nhiên, bên cạnh đó còn có nhiều yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến chiều cao trong quá trình phát triển cơ thể.
Các yếu tố dưới đây có thể ảnh hưởng đến chiều cao của một người:
1. Di truyền
Di truyền là yếu tố quan trọng quyết định chiều cao. Có hơn 700 gen khác nhau được xác định liên quan đến việc quyết định chiều cao của một người. Một số gen ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của các sụn và một số gen khác ảnh hưởng đến sản xuất hormone tăng trưởng.
Chiều cao bình thường có thể khác nhau đối với các dân tộc khác nhau. Điều này cũng được xác định bởi di truyền.
Một số điều kiện di truyền cũng có thể ảnh hưởng đến chiều cao của người trưởng thành, bao gồm hội chứng Down và hội chứng Marfan.
2. Hormone
Cơ thể sản xuất hormone để điều chỉnh sự phát triển của các sụn tăng trưởng, tạo ra xương mới. Các loại hormone này bao gồm:
- Hormone tăng trưởng: Tạo ra ở tuyến yên và là hormone quan trọng nhất cho sự tăng trưởng. Một số vấn đề sức khỏe có thể giới hạn lượng hormone tăng trưởng cơ thể sản xuất và điều này có thể ảnh hưởng đến chiều cao. Ví dụ, trẻ em mắc bệnh di truyền hiếm gọi là thiếu hormone tăng trưởng bẩm sinh sẽ phát triển chậm hơn so với trẻ em khác.
- Hormone tuyến giáp: Có ảnh hưởng đến sự tăng trưởng.
- Hormone giới tính: Testosterone và estrogen rất quan trọng cho sự tăng trưởng trong giai đoạn dậy thì.
3. Giới tính
Nam giới thường cao hơn và có thể tiếp tục phát triển lâu hơn nữ giới. Trung bình, một người đàn ông trưởng thành cao hơn 14cm so với phụ nữ trưởng thành.
Đối với các bạn gái, sự phát triển chiều cao thường bắt đầu sớm và mạnh mẽ trong những năm thiếu niên. Các bạn trai có thể không tăng chiều cao đột ngột cho đến khi kết thúc độ tuổi này.
Cách tăng chiều cao ở tuổi dậy thì
Chúng ta thường ngừng phát triển chiều cao sau khi bước qua tuổi dậy thì. Điều này có nghĩa là khi trưởng thành, chúng ta không thể tăng chiều cao nữa.
Tuy nhiên, có một số cách để tăng chiều cao ở tuổi dậy thì, đảm bảo các bạn trẻ ở độ tuổi này có cơ hội phát huy tối đa chiều cao của mình. Bạn nên tiếp tục thực hiện những điều này khi trưởng thành để tăng cường sức khỏe tổng thể và duy trì chiều cao.
1. Đảm bảo chế độ ăn uống đầy đủ và cân bằng
Ở độ tuổi dậy thì, để có thể tăng chiều cao vượt trội, bạn cần cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể.
Chế độ ăn uống của bạn nên bao gồm:
- Trái cây tươi
- Rau sạch
- Các loại ngũ cốc
- Thực phẩm giàu protein
- Sản phẩm từ sữa và bơ sữa
Bạn nên hạn chế hoặc tránh các thực phẩm chứa:
- Đường
- Chất béo trans
- Chất béo bão hòa
Vitamin D cũng là yếu tố quan trọng để duy trì sức khỏe xương. Các nguồn vitamin D phổ biến bao gồm cá hồi, sữa và lòng đỏ trứng. Nếu bạn không đủ vitamin D từ chế độ ăn uống, hãy thảo luận với bác sĩ về việc sử dụng thêm bổ sung để đáp ứng nhu cầu hàng ngày của bạn.
2. Ngủ đủ giấc
Việc thiếu ngủ thường xuyên không ảnh hưởng đến chiều cao của bạn trong thời gian dài. Tuy nhiên, trong độ tuổi dậy thì, việc thiếu ngủ có thể ảnh hưởng đến sức khỏe.
Cơ thể sản xuất hormone tăng trưởng trong khi bạn ngủ. Sự sản xuất hormone này và các hormone khác có thể giảm nếu bạn không ngủ đủ, điều này ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao.
Độ dài giấc ngủ khuyến nghị theo từng độ tuổi:
- Trẻ sơ sinh đến 3 tháng tuổi nên ngủ 14-17 giờ mỗi ngày.
- Trẻ sơ sinh từ 3-11 tháng tuổi nên ngủ 12-17 giờ mỗi ngày.
- Trẻ mới biết đi từ 1-2 tuổi nên ngủ 11-14 giờ mỗi ngày.
- Trẻ nhỏ từ 3-5 tuổi nên ngủ 10-13 giờ mỗi ngày.
- Trẻ em từ 6-13 tuổi nên ngủ 9-11 giờ mỗi ngày.
- Thanh thiếu niên từ 14 đến 17 tuổi nên ngủ 8-10 giờ mỗi ngày.
- Người lớn từ 18-64 tuổi nên ngủ 7-9 giờ mỗi ngày.
- Người cao tuổi từ 65 tuổi trở lên nên ngủ 7-8 giờ mỗi ngày.
Bạn có thể ngủ thêm một ít hoặc có một giấc ngủ trưa mỗi ngày, điều này cũng có thể giúp tăng sản xuất hormone tăng trưởng.
3. Tập thể dục thường xuyên
Tập thể dục thường xuyên là cách hiệu quả để tăng chiều cao ở tuổi dậy thì, vì nó giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp và sức khỏe xương, duy trì trọng lượng khỏe mạnh và thúc đẩy sản xuất hormone tăng trưởng.
Các bạn ở độ tuổi dậy thì nên tập ít nhất 1 giờ mỗi ngày. Trong thời gian này, hãy tập trung vào:
- Bài tập xây dựng sức mạnh như chống đẩy hoặc gập bụng.
- Bài tập linh hoạt như yoga.
- Các hoạt động aerobic như nhảy dây hoặc đạp xe.
Bạn nên duy trì thói quen này cho đến khi trưởng thành vì tập thể dục đều đặn sẽ giúp duy trì sức khỏe tốt, giảm nguy cơ bị loãng xương – một trong những nguyên nhân làm giảm chiều cao khi lớn tuổi.
4. Luyện tập tư thế đúng
Rất nhiều bạn trẻ ở tuổi dậy thì có thói quen đứng hoặc ngồi không đúng, do thường xuyên mang cặp sách nặng, ngồi học sai tư thế… nhưng không nhận ra để điều chỉnh. Tư thế không đúng có thể làm bạn trông thấp hơn thực tế. Và theo thời gian, tư thế không đúng cũng có thể ảnh hưởng đến chiều cao thực sự.
Lưng của bạn nên cong tự nhiên ở ba vị trí. Nếu bạn thường xuyên giữ tư thế không đúng, những đường cong này có thể thay đổi để phù hợp với tư thế mới của bạn. Điều này có thể gây đau cổ và đau lưng.
Quan tâm đến cách bạn đứng, ngồi và ngủ là rất quan trọng. Bạn có thể sử dụng các dụng cụ để điều chỉnh tư thế. Ngoài ra, bạn cũng có thể thực hiện các bài tập thiết kế để cải thiện tư thế theo thời gian.
5. Tập yoga
Tập yoga là một cách hiệu quả để tăng chiều cao ở tuổi dậy thì, do phương pháp này có thể tăng cường sức mạnh cơ bắp, sắp xếp cơ thể và cải thiện tư thế. Điều này sẽ giúp bạn cao hơn và có dáng đẹp hơn.
Bạn có thể tự tập yoga tại nhà hoặc tham gia các lớp học yoga. Tuy nhiên, nên tập luyện với giáo viên hoặc người có kinh nghiệm để đạt hiệu quả tốt nhất và tránh chấn thương không mong muốn.
Một số tư thế phổ biến để cải thiện tư thế bao gồm:
- Tư thế quả núi
- Tư thế rắn hổ mang
- Tư thế em bé
- Tư thế chiến binh II
Nguồn tham khảo: